درمان سرطان با ید درمانی و عوارض آن به شما می گوید که ید درمانی چیست و چه کمکی به درمان سرطان می کند. ید رادیواکتیو نوعی روش درمانی است که برای درمان سرطان غده تیروئید استفاده می شود. ید در قالب نوشیدنی یا کپسول مصرف و جذب بدن می شود. سپس با استفاده از پرتوها سلولهای سرطانی را از بین می برد. در این مقاله قصد داریم یکی از خدمات مرکز پزشکی هسته ای سارا یعنی ید درمانی را به شما معرفی کنیم. مرکز پزشکی هسته ای سارا یکی از بهترین مراکز تصویربرداری هسته ای در تهران می باشد که انواع عکس های هسته ای را انجام می دهد.
گاهی ممکن است برای درمان برخی از بیماری ها همچون پرکاری تیروئید ، پزشک برای جلوگیری از جراحی تیروئید ید درمانی را پیشنهاد کند. بیشتر افراد برای درمان بیماری های تیروئید مانند پر کاری و سرطان تیروئید از روش ید درمانی استفاده می کنند. ید درمانی به اینگونه افراد کمک می کند تا غده تیروئید به طور طبیعی عمل ترشح هورمون ها را انجام دهد. در واقع در پزشکی هسته ای از ماده ید رادیواکتیو جهت تشخیص بیماری ها و نابودی سلول های سرطانی به بدن فرد بیمار تزریق می شود، این ماده از طریق عرق و ادرار از بدن فرد دفع می شود. اما چگونه این روش استفاده می شود و چه مراقبت هایی بعد از آن لازم است .
بیش تر بخوانید : اسکن بدن
ید رادیواکتیو چیست؟
برای درمان سرطان فولیکولار و پاپیلاری تیرویید از ید رادیواکتیو استفاده می شود که نوعی دارو است و سلول های سرطانی را از بین می رود تا سلول های سالم باقی بماند.
ید رادیواکتو که به صورت خوراکی مایع است، به بیماران داده می شود تا مصرف کنند. با مصرف این ماده، سلول های سرطانی تیروئید توسط آن جذب می شوند و اشعه بتا که در اثر این ماده ساطع می شود، به از بین بردن این سلول ها کمک می کند.
ید درمانی در درمان سرطان تیروئید چه تأثیری دارد؟
با انجام این نوع درمان برای جلوگیری از پیشرفت سلول های سرطانی تیروئید، پرتوها می توانند در تمام نقاط بدن حرکت کرده و این سلول های مریض را از بین برند. سلول های دیگر تمایل به جذب ید نیستند. از این رو، ید درمانی با این روش بسیار بی خطر است. این نوع درمان به دلیل درمان آن با مصرف قرص، نیازی به تابش پرتوهای خارجی نیست و به همین دلیل است که عوارضی را در پی ندارد.
ید درمانی یا همان ید رادیواکتیو که برای از بین بردن سلول های سرطانی تیروئید به کار می روند، بعد از جراحی تیروئیدکتومی توتال استفاده می شود و از عود سرطان پیشگیری می کند. از عوارضی که این درمان به همراه دارد می توان به کاهش بزاق دهان در صورت استفاده از دز بالای این ماده اشاره نمود. گاهی اوقات ممکن است حتی این عارضه به روده یا مغز استخوان رسیده و به آن ها آسیب برساند.
آمادگی های لازم قبل از درمان با ید رادیواکتیو و ید درمانی
از آمادگی هایی که باید صورت گیرد، به شرح زیر است :
- قبل از درمان با این روش، باید از دو هفته قبل، مصرف قرص لیو تیرونین قطع شود.
- برای اطمینان از عدم بارداری در خانم ها، آزمایش BhcG ضروری است.
- خانم هایی که شیردهی دارند، باید تا ۱ ماه قبل از این نوع درمان باید شیردهی را قطع نمایند.
- برای ویزیت توسط پزشک متخصص، باید با واحد پذیرش بخش پزشکی هسته ای ، هماهنگی به عمل آید.
- هنگام مراجعه به پزشک متخصص هسته ای، باید مدارک پزشکی همراه فرد باشد، این مدارک می تواند شامل سونوگرافی، سی تی اسکن و دیگر آزمایش ها باشد.
- پس از انجام تمامی این مراحل، با صلاحدید پزشک، باید ید با دز تعیین شده به فرد تزریق شود.
- ممکن است برخی از بیماران، به دز بیش تری از ید نیاز داشته باشند. به همین دلیل باید این افراد باید چند روزی بستری شوند.
- در روز بستری لازم است تا نیم ساعت قبل از صبحانه به صورت ناشتا یک قرص امپرازول مصرف شود.
- بهتر است از مدارک پزشکی چند عدد کپی داشته باشید و کپی مدارک جهت تشکیل پرونده به مسئول واحد داده شود.
- لوازم شخصی بیمار که مورد نیاز اوست، از جمله مسواک، خمیردندان، شامپو و دمپایی باید در زمان پذیرش در کیف دستی کوچکی در اختیار فرد قرار گیرد.
نکات مورد توجه بعد از ید درمانی
- حتما ظروف غذایی که بعد از درمان استفاده می کنید جداگانه باشد و در بهترین حالت می توانید از ظروف یکبار مصرف استفاده کنید .
- لباس های خود را تا مدت یک هفته به صورت جداگانه شستشو کنید .
- تا یک هفته بعد از درمان ، برای رفت آمد از وسایل نقلیه عمومی استفاده نکنید .
- بانوانی که ید درمانی را انجام داده اند ، حداکثر باید تا یک سال با استفاده از روش های مطمئن جلوگیری از بارداری را انجام دهند، اما آقایان باید تا ۳ ماه این کنترل را داشته باشند .
- به هر دلیل اگر دچار اختلالات کلیوی ، بی اختیاری ادرار و حتی مدفوع شدید حتما با پزشک خود مشورت کنید .
- ممکن است بنا بر نیاز بیمار بعد از ید درمانی ، آزمایش TSH نیز تجویز گردد .
- حداقل تا دوهفته بهتر است با کودکان و خانم های بارداری فاصله داشته باشید .
- هر گونه ترشح از بدن شما همچون، آب دهان، ترشحات بدن، منی ، عرق بدن و.. دارای ید رادیواکتیو می باشد ، پس باید از آلوده شدن لباس ها و وسایل منزل با این ترشحات جلوگیری کنید .
- خانم هایی که به بچه شیر می دهند، باید عمل شیر دهی را بعد از درمانی قطع کنند .
عوارض استفاده از روش درمان ید درمانی
- به طور عمومی افراد در حین استفاده و یا حتی بعد از درمان ، عوارض جانبی شامل آن ها نمی شود .
- اما در برخی موارد ممکن است ، بیماران تورم کمی در ناحیه گلو و احساس برافروختگی را تجربه کنند، البته این حالت بیشتر از ۲۴ ساعت طول نمی کشد و می توان با مصرف دارو های ضد تورم این عوارض را از بین برد .
- تهوع بعد از ید درمانی نیز از موارد دیگری است که ممکن است رخ دهد.
- در موارد بسیار نادر نیز ممکن است خوردن ید رادیواکتیو رخ دهد که این حالت منجر به اختلال طعم موقت می شود . این حالت ممکن است حتی تا چند هفته نیز طول بکشد ، شما می توانید بعد از استفاده از ید درمانی با نوشیدن مقدار زیادی آب احتمال بروز این مشکل را از ببرید .
مرکز پزشکی هسته ای سارا با بهره گیری از دانش روز دنیا به انجام انواع اسکن های هسته ای می پردازد. اسکن هسته ای دانشی نوین در زمینه عکس برداری از ارگان های داخلی بدن می باشد.
عوارض ید درمانی
روش درمان از طریق ید درمانی، با اینکه از جدیدترین روش های درمان برخی از بیماری های تیروئید به شمار می رود ولی مانند سایر روش های درمان با عوارضی همراه است؛ شایع ترین عوارض ید درمانی عبارتند از:
- احساس درد در گردن و صورت
- تب شدید
- کار کردن بیش از حد غده تیروئید
با این حال پزشک برای کاهش عوارض رژیم غذایی با کمترین مقدار ید و قرص هایی مانند قرص تیروکسین تجویز می کند.
آیا ید درمانی همان شیمی درمانی است؟
ید درمانی و شیمی درمانی هر دو برای درمان سرطان استفاده می شوند و رشد سلولها و بافت های سرطانی را کنترل می کنند. در شیمی درمانی از داروهای خاصی برای کوچک کردن و از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می شود. در حالی که در ید درمانی که به عنوان پرتودرمانی نیز شناخته می شود، سلولها را با استفاده از پرتوهای اشعه ایکس از بین می برند. هر دو با هدف درمان سرطان استفاده می شوند. اهداف هر دو متد را می توان به ترتیب زیر بیان کرد:
درمان بیماری
با ید درمانی و شیمی درمانی می توان تمامی سلول های سرطانی را از بین برد. به طوری که از بازگشت سرطان جلوگیری شود. البته این موضوع بستگی به میزان پیشرفت و گسترش سرطان در بدن بیمار دارد.
کنترل بیماری
برای بسیاری از بیماران، سلول های سرطانی تضعیف می شوند. به طوری که می توان آنها را کوچک و روند گسترش آنها را کندتر و یا متوقف کرد.
تسکین بیماری
در یددرمانی و شیمی درمانی کوچک کردن سلولها و تومورهای سرطانی به کاهش درد و نشانه های سرطان کمک می کند. بنابراین به نوعی موجب تسکین بیمار می شود.
خلاصه مطلب
در آخر می توان به عنوان خلاصه ای از مطالب بیان کرد، ید درمانی یکی از روش های درمانی است که به منظور جلوگیری از جراحی پیشنهاد می گردد، این روش عوارض خاصی ندارد اما بهتر است تا بیماران بعد از استفاده از روش ید درمانی به توصیه های پزشک خود توجه داشته باشند تا عوارض شامل اطرافیان آن ها نشود.
سوالات متداول
تا زمانی که مواد رادیواکتیو در بدن شماست، بهتر است از اطرافیان خود فاصله بگیرید. به ویژه زنان باردار و کودکان که نسبت به پرتوها تاثیرپذیرتر هستند. اشعه تا چند روز با ادرار از بدن شما خارج می شود. تا زمانی که هم که اشعه در بدن شما است، از طریق بزاق، ادرار و تعریق آن را ساطع می کنید. بهتر است ۳ الی ۴ روز تنها بخوابید و در این مدت از بغل کردن، بوسیدن و روابط عاطفی خودداری کنید.
بعد از ید درمانی چند روز قرنطینه دارد؟ این سوالی است که اکثر افراد آن را می پرسند. در جواب می توان گفت ۳ الی ۴ روز بهتر است در قرنطینه باشید و در اتاقی مجزا بخوابید. تا ۷ روز این شرایط را رعایت کنید و تماس فیزیکی با کسی برقرار نکنید. تا ۸ ساعت اول هم فاصله یک متری خود را با اطرافیان رعایت کنید.
تاثیر ید درمانی در زنان متفاوت است. برخی از زنان ممکن است نظم قاعدگی آنها بهم بریزد. تاثیری بر بچه دار شدن شما نمی گذارد، حتی اگر نیاز باشد درمان مجدد با پرتودرمانی داشته باشید.
در پرتودرمانی برخلاف خانمها، آقایان ممکن است تاثیرات بیشتری بپذیرند. به عنوان مثال تعداد اسپرم های آنها کاهش می یابد و یا سطح هورمون تستوسترون آنها کمتر می شود.
اکثر بیماران تنها یک جلسه و یک دوز ید را دریافت می کنند. البته این کار ممکن است یک هفته الی یک ماه طول بکشد. در صورتی که تا ۶ ماه بعد از یددرمانی نشانه هایی از سرطان در شما وجود دارد، می بایست دوز دوم را دریافت کنید.
این روش درمانی برای افرادی است که پرکاری تیروئید دارند. در واقع ید موجب بهبود عملکرد غده تیروئید می شود.
پس از پرتودرمانی بهتر است غذاهایی بخورید که مقدار ید آنها بسیار کم است. این غذاها به ترتیب عبارتند از:
میوه و سبزیجات مانند سیب زمینی
سبزیجات پخته
گوشت و انواع پروتئین ها
نمک معمولی و نمک دریا
نان، ماکارونی و برنج
روغن آجیل، زیتون و گیاهی مانند روغن کنجد
شما تا چند ساعت بعد از یددرمانی نباید غذا بخورید و یا مایعات بنوشید. چرا که مانع جذب ید به بدن شما می شوند. پس از انجام پرتودرمانی می توانید مایعات زیادی بنوشید و غذا بخورید.
از تماس فیزیکی با دیگران خودداری کنید. از زنان باردار و کودکان تا ۱ متر فاصله بگیرید. بیش از ۵ دقیقه در یک مکان کنار دیگران نمانید و به اماکن عمومی مانند سینما نروید.
تا دو ساعت اول بعد از مصرف کپسول ید، غذا نخورید. پس از آن می توانید غذاهایی با ید کمتر میل کنید. تا جایی که می توانید مثانه خود را پر کنید و به طور مکرر آن را خالی کنید.
نمک یددار، چاشنی هایی که حاوی ید هستند، نمک سبزیجات و جلبک دریایی را از برنامه غذایی خود تا مدتی حذف کنید.
سویا، کلم، کلم بروکلی گل کلم
.
سلام
من ۲۳ سالمه، پرکارم
بعد از یدتراپی و کم کار شدن تیروئید،چاق میشوم؟
به چه میزان؟
سلام.
افزایش وزن یکی از عوارض کم کاری تیروئید می باشد که این عارضه بخاطر کم شدن فرآیند سوخت و ساز بدن ایجاد می شود
و با درمان کم کاری تیروئید این عارضه برطرف می گردد
باسلام وقت بخیر مادزم ۳۸ سال داره دوبار جراحی تیروئید انجام داده الان هم تیروئیدش پرکار شده و دکتر بهش گفته یا جراحی باید انجام بده یا ید تراپی الان هم شیرده هستن آیا ید تراپی عوارضی برای بچه نداره و اینکه چه مدت باید به بچه شیر نده ؟ممنونم اگه جواب بدین
سلام.
بسته به میزان ید دریافتی دارد و در هر صورت شیردهی باید برای مدت زمان مشخصی متوقف گردد
که با توجه به قطع شیردهی عوارضی برای بچه نخواهد داشت
و در خصوص مدت زمان قطع شیردهی حتما با پزشک معالج در زمان ید درمانی مشورت گردد
سلام
مادر من ۵۰ ساله با سابقه پرکاری تیرویید و مصرف لووتیروکسین، ۷ ماه پیش با tsh 0/03 مصرف دارو را قطع کردند. ۴ ماه پیش متی مازول مصرف کردند و tsh به ۲۳ رسید. مجددا مصرف دارو قطع شد تا الان بعد از ۴۵ روز بدون هیچ دارویی tsh یه ۰/۳۲ رسیده. یعنی مدام در حال بالا و پایین رفتن هست . ایا ممکنه یددرمانی تجویز بشه؟؟؟
سلام. دوست عزیز
در صورت پرکار بودن که لووتیروکسین تجویز نمیشد، لووتیروکسین برا کم کاری و متی مازول برا پرکاری تجویز میشه.
ید درمانی برای پرکاری تیرویید مقاوم به درمان دارویی تجویز میشه، اونم با صلاحدید پزشک غدد
سلام.خانمی هستم ۳۰ساله متاهل . سال گذشته تیروییدم کم کار شد .و با خوردن دوماه لوتیرکسین خوب شدم. حدود سه ماه پیش بخاطر تورم شدید گلو ازمایش دادم و دکتر گفتن تیروییدم پرکاره قرص پراواسیل تجویز کردن. بعد از مصرف یک ماه تورم گلوم بیشتر شد. ازمایش دادم بردم دکتر دیگ گفتن .دکتر قبل دارو اشتباه داده . دارو پرکار داده درحالی ک تیروییدم بالا پایین میشه .هم کم کار میشه هم پرکار . و سطح tsh نوشته ۹۸.گفتن خیلی خیلی خیلی بالاست. و یک ماه لوتیرکسین تجویز کردن. گفتن اگ خوب نشدی یا باید ید درمانی کنید یا تیرووید و کامل دربیارین. ایا جراحی یا ید درمانی خطرناک نیست؟؟
سلام
در صورت صلاحدید پزشک معالج شما به درمان بیماری به کمک جراحی یا ید درمانی قطعا خطر کمتری از عدم درمان شما خواهد داشت.
سلام مادر من شش سال پیش تیروئید عمل کرده الان دوباره اوت کرده
آیا دوباره نیاز به عمل داره یا با ید درمانی کردن مشکل مرتفع میگردد
سلام
تصمیم گیری در این خصوص به عهده پزشک معالج شما میباشد.
سلام
من خانمی با ۴۰ سال سن هستم
دو ماه قبل تشخیص پاپیلاری داده شد و من بلافاصله عمل کردم و کل تیروئید برداشته شد
جواب پاتولوژی اومد
تشخیص پاپیلاری درست بود، عمل هم خوب انجام شد
سایز ۱.۳ سانت بود، آیا نیاز به ید درمانی هست، اگه بله، چه دوز و آیا بعد از تزریق نیاز به ماندن در بیمارستان هست یا نه، من بچه کوچیک ندارم و من و همسرم تنها هستیم
ممنون از پاسخگویی شما
سلام
در خصوص اینکه آیا نیاز به ید درمانی هست یا خیر تصمیم گیری به عهده پزشک معالج شما میباشد.
اما در صورت تجویز ید درمانی تا زیر ۳۰mCi ما میتوانیم در خدمت شما باشیم و ید درمانی سرپایی در مرکز پزشکی هستهای سارا انجام میشود و نیاز به بستری نیز نمیباشد و در صورت تجویز مقدار بیشتر باید به بیمارستان مراجعه نموده و نیاز به بستری میباشد.