درمان سرطان با ید درمانی و عوارض آن

گاهی ممکن است برای درمان برخی  از بیماری ها  همچون پرکاری تیروئید ، پزشک برای  جلوگیری  از جراحی تیروئید ید درمانی  را پیشنهاد کند. بیشتر افراد برای درمان بیماری های تیروئید مانند پر کاری و سرطان تیروئید از روش ید درمانی استفاده می کنند. ید درمانی به اینگونه افراد کمک می کند تا غده تیروئید به طور طبیعی عمل ترشح هورمون ها را انجام دهد. در واقع در پزشکی هسته ای از ماده ید رادیواکتیو جهت تشخیص بیماری ها و نابودی سلول های سرطانی به بدن فرد بیمار تزریق می شود، این ماده از طریق عرق و ادرار از بدن فرد دفع می شود. اما چگونه این روش استفاده می شود  و چه مراقبت هایی بعد از آن لازم است .

بیش تر بخوانید : اسکن بدن

ید رادیواکتیو چیست؟

برای درمان سرطان فولیکولار و پاپیلاری تیرویید از ید رادیواکتیو استفاده می شود که نوعی دارو است و سلول های سرطانی را از بین می رود تا سلول های سالم باقی بماند.

ید رادیواکتو که به صورت خوراکی مایع است، به بیماران داده می شود تا مصرف کنند. با مصرف این ماده، سلول های سرطانی تیروئید توسط آن جذب می شوند و اشعه بتا که در اثر این ماده ساطع می شود، به از بین بردن این سلول ها کمک می کند.

ید درمانی در درمان سرطان تیروئید چه تأثیری دارد؟

با انجام این نوع درمان برای جلوگیری از پیشرفت سلول های سرطانی تیروئید، پرتوها می توانند در تمام نقاط بدن حرکت کرده و این سلول های مریض را از بین برند. سلول های دیگر تمایل به جذب ید نیستند. از این رو، ید درمانی با این روش بسیار بی خطر است. این نوع درمان به دلیل درمان آن با مصرف قرص، نیازی به تابش پرتوهای خارجی نیست و به همین دلیل است که عوارضی را در پی ندارد.

ید درمانی یا همان ید رادیواکتیو که برای از بین بردن سلول های سرطانی تیروئید به کار می روند، بعد از جراحی تیروئیدکتومی توتال استفاده می شود و از عود سرطان پیشگیری می کند. از عوارضی که این درمان به همراه دارد می توان به کاهش بزاق دهان در صورت استفاده از دز بالای این ماده اشاره نمود. گاهی اوقات ممکن است حتی این عارضه به روده یا مغز استخوان رسیده و به آن ها آسیب برساند.

آمادگی های لازم قبل از درمان با ید رادیواکتیو و ید درمانی

از آمادگی هایی که باید صورت گیرد، به شرح زیر است :

1. قبل از درمان با این روش، باید از دو هفته قبل، مصرف قرص لیو تیرونین قطع شود.
2. برای اطمینان از عدم بارداری در خانم ها، آزمایش BhcG ضروری است.
3. خانم هایی که شیردهی دارند، باید تا 1 ماه قبل از این نوع درمان باید شیردهی را قطع نمایند.
4. برای ویزیت توسط پزشک متخصص، باید با واحد پذیرش بخش پزشکی هسته ای ، هماهنگی به عمل آید.
5. هنگام مراجعه به پزشک متخصص هسته ای، باید مدارک پزشکی همراه فرد باشد، این مدارک می تواند شامل سونوگرافی، سی تی اسکن و دیگر آزمایش ها باشد.
6. پس از انجام تمامی این مراحل، با صلاحدید پزشک، باید ید با دز تعیین شده به فرد تزریق شود.
7. ممکن است برخی از بیماران، به دز بیش تری از ید نیاز داشته باشند. به همین دلیل باید این افراد باید چند روزی بستری شوند.
8. در روز بستری لازم است تا نیم ساعت قبل از صبحانه به صورت ناشتا یک قرص امپرازول مصرف شود.
9. بهتر است از مدارک پزشکی چند عدد کپی داشته باشید و کپی مدارک جهت تشکیل پرونده به مسئول واحد داده شود.
10. لوازم شخصی بیمار که مورد نیاز اوست، از جمله مسواک، خمیردندان، شامپو و دمپایی باید در زمان پذیرش در کیف دستی کوچکی در اختیار فرد قرار گیرد.

نکات مورد توجه بعد از ید درمانی

• حتما ظروف غذایی که  بعد از درمان استفاده می کنید  جداگانه باشد و  در بهترین  حالت می توانید از ظروف یکبار مصرف استفاده کنید .
• لباس های خود را تا مدت یک هفته  به صورت جداگانه شستشو کنید .
• تا یک هفته بعد از درمان ، برای رفت آمد  از وسایل نقلیه  عمومی استفاده نکنید .
• بانوانی که  ید درمانی را  انجام داده اند ، حداکثر باید  تا یک سال  با استفاده از روش  های مطمئن  جلوگیری از بارداری را انجام دهند، اما آقایان باید  تا 3 ماه این کنترل را داشته باشند .
• به هر دلیل  اگر دچار اختلالات  کلیوی ، بی اختیاری ادرار  و حتی مدفوع شدید حتما با پزشک خود مشورت کنید .
• ممکن است بنا بر نیاز  بیمار بعد از ید درمانی  ، آزمایش TSH  نیز  تجویز گردد .
• حداقل تا دوهفته   بهتر است با کودکان و خانم های بارداری  فاصله داشته باشید .
• هر گونه ترشح از بدن شما همچون، آب دهان، ترشحات بدن، منی ، عرق بدن و.. دارای ید رادیواکتیو می باشد ، پس باید  از  آلوده شدن  لباس ها و  وسایل منزل  با  این  ترشحات جلوگیری کنید .
• خانم هایی که به بچه شیر می دهند،  باید  عمل شیر دهی  را بعد از درمانی  قطع کنند .

عوارض  استفاده از روش درمان ید درمانی

• به طور  عمومی افراد در حین استفاده و یا حتی بعد  از درمان ، عوارض  جانبی شامل آن ها نمی شود .
• اما در برخی موارد ممکن است ، بیماران  تورم کمی در ناحیه گلو و احساس برافروختگی  را تجربه کنند، البته این حالت  بیشتر از 24 ساعت طول نمی کشد  و می توان با  مصرف دارو های  ضد تورم این عوارض را از بین برد .
• تهوع بعد از ید درمانی نیز از موارد دیگری است که ممکن است رخ دهد.
• در موارد بسیار نادر نیز ممکن است خوردن ید رادیواکتیو رخ دهد  که این حالت منجر  به  اختلال طعم موقت می شود . این حالت ممکن  است  حتی  تا چند هفته نیز طول بکشد ، شما می توانید  بعد از استفاده از ید درمانی  با نوشیدن مقدار زیادی  آب احتمال  بروز این مشکل را از ببرید .

مرکز پزشکی هسته ای سارا با بهره گیری از دانش روز دنیا به انجام انواع اسکن های هسته ای می پردازد. اسکن هسته ای دانشی نوین در زمینه عکس برداری از ارگان های داخلی بدن می باشد. 

عوارض ید درمانی

روش درمان از طریق ید درمانی، با اینکه از جدیدترین روش های درمان برخی از بیماری های تیروئید به شمار می رود ولی مانند سایر روش های درمان با عوارضی همراه است؛ شایع ترین عوارض ید درمانی عبارتند از:

• احساس درد در گردن و صورت
• تب شدید
• کار کردن بیش از حد غده تیروئید

با این حال پزشک برای کاهش عوارض رژیم غذایی با کمترین مقدار ید و قرص هایی مانند قرص تیروکسین تجویز می کند.

     خلاصه مطلب

در آخر  می توان به عنوان خلاصه ای از مطالب بیان کرد،  ید درمانی  یکی از روش های درمانی است که به منظور جلوگیری  از  جراحی  پیشنهاد می گردد،  این  روش عوارض خاصی ندارد اما بهتر است  تا بیماران  بعد از  استفاده از  روش ید درمانی  به توصیه های پزشک خود  توجه داشته باشند  تا عوارض شامل  اطرافیان آن ها نشود

.