درمان متاستاز استخوان با ساماریوم به چه صورت است و چگونه انجام میشود؟ در بیمارانی که مبتلا به درد استخوان هستند به دلیل بیماری متاستاتیک، درمان با رادیوایزوتوپ سیستمیک داخل وریدی ممکن است مکمل مفیدی برای سایر روش ها باشد که برای تسکین درد مورد استفاده قرار میگیرد. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی درباره درمان متاستاز استخوان با ساماریوم بیان کنیم، پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
درباره متاستازهای استخوان
متاستازهای استخوان شایع ترین تومورهای بدخیم استخوان هستند که منشا آن ها خود استخوان نیستند. زمانی که فرد دچار سرطان ریه، پستان، پروستات، تیروئید یا اعضای دیگر شود و سلول های سرطانی خود را به استخوان برسانند و در آن جا شروع به رشد کنند، در این حالت سرطان به استخوان متاستاز داده است یا متاستاز استخوانی به وجود آمده است. مهم ترین راه انتشار سلول های سرطانی از بافت سرطانی اولیه به استخوان ها جریان خون وریدی است. استخوان بعد از کبد و ریه سومین بافت میزبان سلول های سرطانی است. متاستاز به استخوان برخلاف کبد و ریه زودتر تشخیص داده میشود و بیشتر در استخوان های ستون مهره، لگن، دنده، ران و جمجمه ایجاد میشود. اکثر بیمارانی که مبتلا به سرطان پیشرفته هستند و از دردهای استخوانی رنج میبرند، درمان های دارویی در آن ها موثر نمیباشد. در این شرایط از رادیو داروها برای تسکین درد این بیماران استفاده میشود و متداول ترین رادیو دارو ساماریوم است.
ساماریوم چیست؟
ساماریوم در ۳ میلی لیتر محلول آبی ایزوتونیک عرضه میشود که به صورت یک محلول شفاف، بی رنگ تا کهربایی روشن و بدون نگهدارنده برای تزریق داخل وریدی ارائه میشود. ساماریوم میل ترکیبی به بافت اسکلتی دارد و در نواحی دارای فعالیت استئوبلاستی افزایش یافته است که ایزوتوپ رادیویی با نیمه عمر ۴۶.۳ ساعت، یک پرتو گاما ۱۰۳ کیلو الکترون ولت مناسب برای تصویربرداری خارجی و تعدادی ذرات بتا مناسب برای پرتودرمانی موضعی ساطع میکند. بنابراین، این دارو پتانسیل این را دارد که دوزهای بالایی از تابش موضعی را به مناطق مجاور افزایش فعالیت استئوبلاستیک برساند.
درمان متاستاز استخوان با ساماریوم چگونه انجام میشود؟
هدف از درمان متاستازهای استخوانی تسکین درد، کاهش استفاده از استروئیدها و حفظ حرکت میباشد. پس از مراجعه، مدارک بیمار توسط پزشک بررسی شده تا لزوم و امکان انجام درمان مورد تایید قرار گیرد. انجام این درمان نیازمند شرایط خاصی مانند اثبات وجود متاستاز استخوان میباشد که از طریق اسکن هسته ای استخوان و آزمایش خون قابل قبول است. در روز مراجعه رادیو دارو به صورت رقیق شده در سرم به بیمار تجویز میشود.
مزایای درمان با ساماریوم
رادیوداروها مزایای خاصی را در درمان درد استخوان با پرتو ارائه میکنند. معمولاً بیماران میتوانند از یک تزریق منفرد بهره ببرند، که تسکین درد در چند هفته اول شروع میشود و اغلب چند ماه طول میکشد. اگرچه تسکین درد معمولاً طولانی مدت است، اما در صورت نیاز میتوان بیماران را در فواصل زمانی کوتاه از ۸ تا ۱۲ هفته تا یک سال درمان کرد. این شکل از درمان چندین محل استئوبلاستیک را به طور همزمان هدف قرار میدهد، هم علامت دار و هم بدون علامت. در حالت دوم، ممکن است شروع علائم در چنین مکان هایی را برای چندین ماه به تاخیر بیندازد و در نتیجه نیاز به درمان را به تاخیر بیندازد. در مقایسه با پرتو درمانی خارجی، ساماریوم کمترین عوارض جانبی برای بافتهای نرم سالم مجاور استخوان دارد و رادیوداروها را میتوان چندین بار تجویز کرد و در ترکیب با سایر درمانها استفاده کرد. ساماریوم در تسکین درد متاستاز استخوان در انواع تومورهای جامد موثر است. تسکین درد در اوایل اتفاق میافتد و بسیاری از بیماران تسکین درد را در همان اوایل هفته اول تجربه میکنند. سرکوب مغز استخوان مهمترین عارضه نامطلوب مرتبط با تجویز ساماریوم است. این کاهش در تعداد لکوسیتها و پلاکتها در عرض ۱ تا ۲ هفته پس از تجویز شروع میشود، در هفته ۳ یا ۴ به حد نادری میرسد و تا هفته ۸ به مقادیر اولیه بازمیگردد. ساماریوم به علت نیمه عمر فیزیکی کوتاهی که دارد مزیت ارائه نرخ دوز بالا در یک دوره ی زمانی کوتاه را ارائه میدهد که در نتیجه اثر بیولوژیکی بیشتری دارد و احتمالاً منجر به شروع زودهنگام تسکین درد میشود. همچنین نیمه عمر کوتاهتر ممکن است در ایجاد زودتر درمان مجدد با رادیو داروها، شروع مجدد شیمیدرمانی زودتر، و همچنین فرصت استفاده زودتر از عوامل نجات مانند عوامل محرک کلنی مفید باشد. برای انجام این فرآیند میتوانید به بهترین مرکز پزشکی هسته ای مراجعه کنید.