اسکن تیروئید چگونه انجام می گیرد؟

اسکن تیروئید به نوعی از اسکن هسته ای گفته می شود که  با استفاده از مواد رادیواکتیو، کارکرد تیروئید سنجیده می شود. به این صورت عملکرد تیروئید بررسی می شود ولی تصاویری از تیروئید به دست نمی آید. داروهای هسته ای رادیواکتیو مورد استفاده برای تشخیص و تعیین شدت بیماری تیروئید و انتخاب بهترین گزینه درمانی برای درمان بیماری به کار می رود. همچنین بیماری های قلبی، سرطان ها، بیماری های مرتبط به اعصاب، بیماری های غدد درون ریز و بیماری های گوارشی بررسی می شوند. با انجام اسکن تیروئید می توان فعالیت ملکول های بدن را به طور دقیق مشخص نمود و بیماری های احتمالی و بالقوه را در مراحل اولیه بیماری که بدن فرد به گزینه های درمانی پاسخ می دهد، تشخیص داد. این نوع اسکن بدون درد است و به پزشک در جهت تشخیص و بررسی شرایط جسمی بیمار کمک می کند

اسکن تیروئید چیست؟

اسکن تیروئید روش تصویربرداری تخصصی برای بررسی تیروئید شما، غده ای است که متابولیسم شما را کنترل می کند. در قسمت جلویی گردن شما قرار دارد. به طور معمول، اسکن با پزشکی هسته ای برای ارزیابی نحوه عملکرد تیروئید شما کار می کند. پزشکی هسته ای شامل استفاده از مقادیر کمی از مواد رادیواکتیو برای تشخیص بیماری است. ید رادیواکتیو معمولاً در آزمایشات تیروئید از جمله اسکن تیروئید استفاده می شود. تیروئید شما و اکثر انواع سرطان تیروئید به طور طبیعی ید را جذب می کنند. ید رادیواکتیو در بافت تیروئید شما تجمع می یابد. یک دوربین گاما یا اسکنر انتشارات رادیواکتیو را تشخیص می دهد.د پزشک از نتایج این آزمایش برای ارزیابی عملکرد تیروئید شما استفاده خواهد کرد.

موارد کاربرد اسکن تیروئید

اسکن تیروئید می تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد که آیا مشکل تیروئید دارید یا خیر. همچنین ممکن است برای اندازه‌گیری تیروئید، آزمایش جذب ید رادیواکتیو (RAIU) را با اسکن انجام می دهند.

یک ماده رادیواکتیو به نام رادیوایزوتوپ یا رادیونوکلئید “ردیاب” قبل از آزمایش به فرد داده می شود. این ماده ممکن است از طریق تزریق، مایع یا قرص دریافت شود. ردیاب هنگامی که در بدن شما باشد، اشعه گاما را منتشر می کند. یک دوربین گاما یا اسکنر می تواند این نوع انرژی را از خارج از بدن شما تشخیص دهد.

دوربین ناحیه تیروئید را اسکن می کند. ردیاب را ردیابی می کند و نحوه پردازش تیروئید را اندازه گیری می نماید. این دوربین با یک کامپیوتر کار می کند تا تصاویری را ایجاد کند که ساختار و عملکرد تیروئید را بر اساس نحوه تعامل آن با ردیاب شرح دهد.

از اسکن تیروئید می توان برای ارزیابی ناهنجاری های یافت شده در معاینه فیزیکی یا آزمایش آزمایشگاهی استفاده کرد. از تصاویر این آزمایش می توان برای تشخیص موارد زیر استفاده کرد:

• توده ها، ندول ها (کیست ها) یا سایر رشدها
• التهاب یا تورم
• تیروئید پرکار یا پرکاری تیروئید
• گواتر که بزرگ شدن غیر طبیعی تیروئید
• بررسی گره های غدد تیروئید
• کمک به تشخیص بیماری های غده تیروئید مانند پرکاری تیروئید یا سرطان تیروئید یا دیگر توده ها
• بررسی تغییرات غده تیروئید بعد از استفاده از دارو، جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی

بیش تر بخوانید : اسکن قلب

آمادگی های لازم برای اسکن تیروئید

از بیمار درخواست می شود تا تمامی لباس های خود را در بیاورد و یک گاون بپوشد. زنان می بایست قبل از انجام این نوع اسکن در صورت باردار بودن یا احتمال به باردار بودن و یا شیردهی حتماً پزشک را در جریان قرار دهند. همچنین باید پزشک را در جریان داروهای مصرفی ( گیاهی یا ویتامین ها) یا آزمایشات دیگر پزشکی قرار دهند. از سوی دیگر در صورتی که به داروی خاصی حساسیت دارید یا اخیراً به بیماری خاصی مبتلا شده اید، حتماً پزشک را در جریان قرار دهید.

از دیگر مواردی که باید پزشک را در جریان قرار دهید می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• سی تی اسکن و ایکس ری
• مصرف داروهای حاوی ید
• آلرژی به ید و داروهای بیهوشی

RAIU عملکرد غده تیروئید را ارزیابی می کند. هنگامی که تیروئید شما ید رادیواکتیو را جذب می کند، ید را برای تولید هورمون های تیروئید پردازش می کند. با اندازه‌گیری میزان ید رادیواکتیو در غده تیروئید، پزشک می‌تواند نحوه تولید هورمون‌های تیروئید را ارزیابی کند.

بررسی متاستاتیک نوعی اسکن تیروئید است. معمولاً برای افراد مبتلا به سرطان تیروئید رزرو می شود. با تشخیص محل جذب ید، می تواند تشخیص دهد که آیا سرطان تیروئید گسترش یافته است یا خیر. این روش معمولاً پس از جراحی تیروئید و فرسایش یا برداشتن آن انجام می شود. می تواند تکه هایی از تیروئید را که پس از جراحی باقی مانده اند شناسایی کند.

بیش تر بخوانید : اسکن استخوان

کارکرد اسکن تیروئید

اسکن تیروئید معمولاً به صورت سرپایی در بخش پزشکی هسته ای یک بیمارستان انجام می شود. آنها می توانند توسط یک تکنسین پزشکی هسته ای اداره شوند. ممکن است متخصص غدد درون ریز شما در طول عمل حضور داشته باشد یا نباشد.

قبل از هر اسکن تیروئید، رادیونوکلئید را به شکل قرص، مایع یا تزریق دریافت خواهید کرد. وقتی مدت زمان لازم را برای جذب ید رادیواکتیو صبر کردید، به بخش پزشکی هسته‌ای باز می‌گردید.

روش اسکن تیروئید

برای اسکن تیروئید بدون RAIU روی میز معاینه دراز خواهید کشید. تکنسین سر شما را به سمت عقب می برد تا گردن شما کشیده شود. سپس از یک اسکنر یا دوربین برای گرفتن عکس از تیروئید شما، معمولا از حداقل سه زاویه مختلف استفاده می کنند. از شما خواسته می شود که در حین گرفتن تصاویر بسیار ثابت بمانید. فرآیند حدود ۳۰ دقیقه طول می کشد.

---

کارکرد تیروئید

بر اساس نوع آزمایش اسکن هسته ای، مواد رادیواکتیو یا به بدن تزریق می شوند و یا به صورت خوراکی میل می شود و یا به صورت گاز در بدن دمیده می شود تا از طریق ارگان های بدن جذب شود. سپس با استفاده از دوربین های مخصوصی تصاویری از نواحی تیروئید به دست می آید تا ساختار و عملکرد تیروئید بررسی شود. تیروئید یک غده در گردن است که به کنترل متابولیسم کمک می کند و فرایندهایی شیمیایی در جهت تنظیم انرژی بدن و تبدیل غذا به انرژی را انجام می دهد.

نتیجه گیری

در روزهای قبل از اسکن تیروئید از بیمار آزمایش خون گرفته می شود و سطح هورمون تیروئید در بدن سنجیده می شود. همچنین امکان دارد که از چند ساعت قبل از آزمایش از بیمار خواسته شود تا چیزی نخورد و نیاشامد. زیرا برخی مواد غذایی بر سطح هورمون ها تاثیر می گذارد. در کل موارد مذکور برای آمادگی قبل از اسکن تیروئید با توجه به تشخیص پزشک به بیمار گفته می شود.

منبع : https://www.radiologyinfo.org/en/info.cfm?pg=thyroiduptake