اسکن هسته ای قلب یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های تصویربرداری است که به پزشکان این امکان را می‌دهد تا به‌طور دقیق جریان خون به قلب را بررسی کنند و مشکلات احتمالی آن را شناسایی کنند. با استفاده از این تکنیک، می‌توان به اطلاعات ارزشمندی درباره عملکرد قلب و وضعیت عروق کرونر دست یافت. اما آیا می‌دانید که انواع مختلف این اسکن‌ها چه تفاوت‌هایی دارند و هر کدام چگونه به تشخیص بیماری‌های قلبی کمک می‌کنند؟ در ادامه به بررسی انواع اسکن‌های هسته‌ای قلب و مزایای آن‌ها می‌پردازیم، پس با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی درباره سلامت قلب خود کسب کنید!
چه تجهیزاتی برای اسکن هسته ای قلب لازم است؟
چه تجهیزاتی برای اسکن قلب استفاده می شود؟
اسکن هسته ای قلب چیست؟
اسکن هسته‌ای قلب یک نوع تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از مقدار کمی از مواد رادیواکتیو، جریان خون به قلب را بررسی می‌کند. در این فرایند، یک ماده رادیواکتیو به رگ تزریق می‌شود و سپس با استفاده از یک دوربین خاص، تصاویری از قلب، در حالت استراحت و در حالت فعالیت (به‌عنوان مثال، هنگام ورزش یا با دارو) گرفته می‌شود. این اسکن به پزشکان کمک می‌کند تا مشکلاتی مانند انسداد عروق یا ضعف عملکرد عضله قلب را شناسایی کنند. این روش به ارزیابی عملکرد و قابلیت زنده ماندن عضله قلب کمک می‌کند، به ویژه در بیمارانی که دچار بیماری شریان کرونری (CAD) هستند یا به آن مشکوک هستند.
این فرآیند چگونه کار می‌کند؟
در طول اسکن هسته ای قلب، یک ماده رادیوفارماکولوژیک به رگ تزریق می‌شود. این ماده اشعه‌های گامایی را ساطع می‌کند که توسط دوربین خاصی قابل شناسایی است و تصاویری از قلب ایجاد می‌کند. این فرایند معمولاً شامل دو مرحله اصلی است: استراحت و استرس. مرحله استراحت تصاویری از قلب در حالت استراحت می‌گیرد، در حالی که مرحله استرس عملکرد قلب تحت استرس فیزیکی را ارزیابی می‌کند، که اغلب با ورزش یا دارویی که تأثیر ورزش را شبیه‌سازی می‌کند، انجام می‌شود.
انواع اسکن هسته‌ای قلب
چندین نوع اسکن هسته ای قلب وجود دارد که هر کدام برای اهداف تشخیصی خاصی طراحی شده‌اند. بیایید نگاهی دقیق‌تر به رایج‌ترین انواع آن‌ها بیندازیم:
اسکن پرفیوژن قلب (MPI): تصویربرداری خون‌رسانی میوکارد قلب یکی از پرکاربردترین اسکن‌های هسته‌ای است. این نوع اسکن جریان خون به عضله قلب را در حالت استراحت و استرس ارزیابی می‌کند. این نوع اسکن به‌ویژه در شناسایی مناطقی از قلب که ممکن است به دلیل انسداد در شریان‌های کرونری خون کافی دریافت نکنند، مفید است. MPI معمولاً با استفاده از تردمیل یا دارویی که تأثیر ورزش را شبیه‌سازی می‌کند، انجام می‌شود.
اسکن تالیوم: این اسکن نوعی از اسکن پرفیوژن قلب است که از ماده رادیواکتیو تالیوم برای ارزیابی جریان خون به عضله قلب استفاده می‌کند. این روش به شناسایی نواحی با خون‌رسانی ناکافی کمک می‌کند.
توموگرافی انتشار تک فوتونی (SPECT): تصویربرداری SPECT یک نوع خاص از MPI است که تصاویری سه‌بعدی از قلب ارائه می‌دهد. این روش از یک دوربین گامایی استفاده می‌کند که در اطراف بیمار می‌چرخد تا تصاویر مقطعی ایجاد کند. این تکنیک تصویربرداری پیشرفته به پزشکان کمک می‌کند تا جریان خون را ارزیابی کرده و مناطق آسیب‌دیده عضله قلب را شناسایی کنند. SPECT برای ارزیابی شرایطی مانند CAD، کاردیومیوپاتی و بیماری‌های دریچه قلب بسیار مفید است.
اسکن پت قلب: توموگرافی انتشار پوزیترون (PET): اسکن پت قلب نوع دیگری از تصویربرداری هسته‌ای هستند که تصاویر با وضوح بالا از قلب ارائه می‌دهند. مانند SPECT، اسکن‌های PET جریان خون را ارزیابی می‌کنند، اما از یک ردیاب رادیواکتیو و روش شناسایی متفاوتی استفاده می‌کنند که آن‌ها را برای شناسایی مناطق کوچک ایسکمی (عدم خون‌رسانی کافی) یا قابلیت زنده ماندن عضله قلب پس از انفارکتوس به حساس می‌سازد. اسکن‌های PET معمولاً زمانی استفاده می‌شوند که نتایج تست‌های دیگر نامشخص باشند یا اطلاعات دقیق‌تری مورد نیاز باشد.
اسکن موگا (MUGA): این اسکن هسته ای قلب برای بررسی عملکرد قلب و ارزیابی توانایی پمپاژ آن استفاده می‌شود. در این روش، با استفاده از ردیاب‌های هسته‌ای، تصاویری از چرخه قلبی گرفته می‌شود تا عملکرد آن به دقت ارزیابی شود.
تست استرس هسته ای با تصویربرداری هسته‌ای:تست استرس قلبی با تصویربرداری هسته ای معمولاً به اسکن پرفیوژن میوکارد (MPI) و توموگرافی انتشار تک فوتونی (SPECT) مربوط می‌شود. در این نوع تست، ابتدا تصاویر از قلب در حالت استراحت گرفته می‌شود و سپس بیمار تحت استرس قرار می‌گیرد، که این استرس می‌تواند ناشی از ورزش (مانند تردمیل) یا داروهایی باشد که اثرات مشابهی دارند. پس از ایجاد استرس، تصاویر دیگری از قلب گرفته می‌شود. این روش به پزشکان کمک می‌کند تا بتوانند تفاوت در جریان خون به عضله قلب را در حالت استراحت و استرس ارزیابی کرده و هرگونه مشکل احتمالی مانند انسداد عروق کرونری را شناسایی کنند.
مزایای اسکن های هسته‌ای قلب
اسکن‌های هسته‌ای قلب چندین مزیت دارند:
- غیر تهاجمی: این اسکن‌ها معمولاً غیر تهاجمی هستند، که آن‌ها را برای طیف وسیعی از بیماران مناسب می‌سازد.
- تصویربرداری دقیق: آن‌ها تصاویری دقیق ارائه می‌دهند که می‌تواند در تشخیص شرایط مختلف قلبی کمک کند.
- ارزیابی عملکرد: اسکن‌های هسته‌ای نه تنها ساختار قلب را نشان می‌دهند، بلکه عملکرد آن را نیز ارزیابی می‌کنند و نمای کلی از سلامت قلب ارائه می‌دهند.
- راهنمایی در درمان: اطلاعات جمع‌آوری‌شده از این اسکن‌ها می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های درمانی کمک کند و به پزشکان اجازه دهد برنامه‌های مراقبتی شخصی‌سازی‌شده‌ای برای بیماران طراحی کنند.
چه انتظاراتی از یک اسکن هسته ای قلب باید داشت؟
بیمارانی که برای اسکن هسته‌ای قلب آماده می‌شوند، می‌توانند انتظار چند مرحله کلیدی را داشته باشند:
- آمادگی های لازم قبل از اسکن قلب: از بیماران ممکن است خواسته شود که چند ساعت قبل از تست از خوردن و نوشیدن خودداری کنند. همچنین ممکن است نیاز به تنظیم داروها باشد.
- تزریق رادیوتریسر: مقدار کمی از ماده رادیواکتیو به رگ، معمولاً در بازو، تزریق می‌شود.
- تصویربرداری در مرحله استراحت: پس از تزریق، بیماران برای مدتی استراحت می‌کنند که در این زمان تصاویر قلب گرفته می‌شود.
- مرحله استرس: بسته به نوع اسکن، بیماران ممکن است سپس ورزش کنند یا دارویی برای ایجاد استرس به قلب دریافت کنند، که پس از آن تصاویر بیشتری گرفته می‌شود.
- مدت زمان: کل فرایند ممکن است چند ساعت طول بکشد، اما زمان واقعی تصویربرداری معمولاً بسیار کوتاه‌تر است.
خطرات و ملاحظات
در حالی که اسکن‌های هسته‌ای قلب عموماً ایمن هستند، برخی از ملاحظات وجود دارد که باید به آن‌ها توجه شود:
- قرار گرفتن در معرض اشعه: هرچند مقدار اشعه استفاده‌شده کم است، بیماران باید هرگونه نگرانی را با پزشک خود مطرح کنند.مقاله مراقبت های بعد از تصویربرداری و اسکن پزشکی را بخوانید.
- واکنش‌های آلرژیک: به‌ندرت ممکن است بیماران به رادیودارو که تزریق می‌شود، واکنش‌های آلرژیک نشان دهند.
- موانع: برخی شرایط یا داروها ممکن است بر نتایج تأثیر بگذارند، بنابراین اطلاع‌رسانی به تیم درمانی درباره سوابق پزشکی مهم است.
اسکن هسته ای قلب را کجا می توانم انجام دهم؟
برای انجام اسکن هسته ای قلب، می‌توانید به مراکز پزشکی هسته‌ای و بیمارستان‌های تخصصی مراجعه کنید.
کلینیک پزشکی هسته‌ای سارا یکی از مراکز معتبر و پیشرفته در زمینه انجام اسکن‌های هسته‌ای در تهران است. این کلینیک با بهره‌گیری از تجهیزات مدرن و به‌روز، خدمات متنوعی را در حوزه تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی و سایر اختلالات پزشکی ارائه می‌دهد.
در کلینیک سارا، تیمی از متخصصان با تجربه و متعهد در زمینه پزشکی هسته‌ای و تصویربرداری، آماده‌اند تا با استفاده از تکنیک‌های نوین، بهترین خدمات را به بیماران ارائه دهند. اسکن‌های هسته‌ای انجام شده در این مرکز شامل تصویربرداری خون‌رسانی میوکارد، SPECT و PET است که به پزشکان کمک می‌کند تا عملکرد قلب را به دقت ارزیابی کنند و مشکلات احتمالی را شناسایی نمایند.
علاوه بر تجهیزات پیشرفته، کلینیک سارا به بهبود تجربه بیماران نیز توجه ویژه‌ای دارد. ارائه مشاوره‌های دقیق، محیط آرام و امکانات مناسب از جمله ویژگی‌هایی است که این کلینیک را از سایر مراکز متمایز می‌کند.
اگر به دنبال یک مرکز معتبر برای انجام اسکن هسته‌ای در تهران هستید، کلینیک پزشکی هسته‌ای سارا می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. با مراجعه به این مرکز، می‌توانید از خدمات تخصصی و حرفه‌ای بهره‌مند شوید و گامی مؤثر در جهت حفظ سلامت قلب و بدن خود بردارید.
نتیجه‌گیری
اسکن‌های هسته ای قلب ابزارهای تشخیصی ارزشمندی هستند که بینش‌هایی درباره سلامت و عملکرد قلب ارائه می‌دهند. با درک انواع مختلف اسکن‌های هسته‌ای قلب مانند تصویربرداری خون‌رسانی میوکارد، SPECT و PET بیماران می‌توانند اطلاعات بهتری درباره گزینه‌های خود برای ارزیابی قلبی داشته باشند. این تست‌های غیر تهاجمی نه تنها به شناسایی مشکلات احتمالی کمک می‌کنند، بلکه در تصمیم‌گیری‌های درمانی راهنمایی می‌کنند و در نهایت منجر به بهبود نتایج سلامت قلبی می‌شوند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان علائم مرتبط با سلامت قلب را تجربه می‌کنید، با یک متخصص بهداشتی مشورت کنید . شناسایی و درمان زودهنگام می‌تواند تفاوت چشمگیری در مدیریت مؤثر بیماری‌های قلبی ایجاد کند.
من دوماهه باردارم ، چهارروز قبل ( بعلت عدم اطلاع) یک ونیم ساعت بعداز اسکن قلب پدرم، حدود یک ساعت تو ماشین نشستیم رفتیم خونه . آیا برای برای جنین عوارض داره؟
عوارضش چند روز بعد معلوم میشه؟
با غربالگری عوارضش معلوم میشه؟
بسیار ممنون و متشکرم از لطفتان
سلام ظهر بخیر دکتر
من دوماهه باردارم ، چهارروز قبل یعنی سوم مرداد ( بعلت عدم اطلاع) یک ونیم ساعت بعداز اسکن قلب پدرم، حدود یک ساعت تو ماشین نشستیم رفتیم خونه . آیا برای برای جنین عوارض داره؟
عوارضش چیه ؟
عوارضش چند روز ( هفته )بعد معلوم میشه؟
عوارضش با غربالگری معلوم میشه؟
بسیار ممنون و متشکرم از لطفتان
معصومی از همدان
سلام
کلا دریافت اشعه ریسک ابنرمالیتی جنینی رو بالا میبره. ولی اینکه چه عارضه ای رو میشه واقعا به این اشعه ای که دریافت کرده نسبت بدیم مشکله. و اینکه دقیقا بستگی داره به میزان دارویی که بیمار دریافت کرده فاصله ای که ایشون از بیمار داشتن و زمانی که سپری کردن. فکر میکنم تو سازمان انرژی اتمی جایی باشه که بتونین ازشون بپرسید .
البته معمولا بالا رفتن ریسک جنینی با مقادیر بالاتر هستش
عجیبه به پدرشون نگفتن فاصله بگیرید از کودکان و زنان باردار، امروز قلبم اسکن هسته ای شد ، دور تا دور من رو دیوارها هشدار نوشته شده بود در رمینه فاصله گیری از کودکان و زنان باردار
سلام من یه دختر سه ساله دارم که یکی از اقوام اسکن هسته ای قلب انجام داده بودند اما متاسفانه به من نگفته بودند و شب رو در منزل ما بودند حدودا دو ساعت بعد از اسکن اومدن خونه ما، و وقتی متوجه شدم خیلی نگران شدم و نمیدونم چطوری بفهمم که دخترم آسیبی دیده یا نه؟ خواهش میکنم راهنمایی کنید ممنونم
سلام. بهتر این بود که تا بیست و چهار ساعت مهمانی نمیرفتند
که این مهم تو مراکز مختلف معمولا به بیماران اطلاع داده می شود
اما برای عوارض احتمالی اشعه هیچ قطعیتی وجود نداره
و اگر مدت زمان حضور بیمار در منزل شما کوتاه بوده و یا دخترتون از ایشون فاصله دو تا سه متری داشته طی مدت حضور بیمار که اصلا جای نگرانی نیست
ممنون از پاسختون ولی متاسفانه شب رو موندن و اصلا هم راجع به اسکن چیزی نگفتن، چون خونه ما کوچیک هم هست و دخترم خیلی ازشون فاصله نداشت و بسیار نگرانم. آیا راهی هست از آسیب های احتمالی آگاه بشیم مثل انجام آزمایش؟