نوعی تصویر برداری برای کمک به بهبود درمان ها و تشخیص ها است که با اختراع این روش تحول عظیمی در زمینه تشخیصی بیماری رخ داد ، بسیار از پزشکان برای اطمینان از تشخیص خود در زمینه بیماری های سرطانی، قلبی و آنژیوگرافی از این روش استفاده می کنند. البته متخصص هر بیماری ر ا برای تشخیص به آزمایش اسکن پزشکی هسته ای نمی فرستد و فقط در مواقعی که در تشخیص خود دچار شک و تردید شده باشد یا برای افرادی که تشخیص سرطان داده شده اند برای یافتن مناطق دیگری از درگیری سرطان آن را تجویز می کنند. احتمال خطا در این نوع آزمایش ها بسیار کم است و حداقل اشتباه در آن وجود دارد، به همین دلیل روشی ارزشمند و نتیجه بخش شناخته شده است.
آنژیوگرافی نیز نوعی اسکن می باشد که از طریق آن بسیاری از رگ های باریک، مسدود و یا بزرگ شده مشاهده می شوند. در برخی افراد این روش جنبه درمانی نیز دارد. در صورت مشاهده ی هر گونه گرفتگی عروق با لخته خون پزشک در صورت نیاز به درمان و باز کردن عروق می پردازد.
مراحل آنژیوگرفی
در این روش پزشک یک لوله نازک را از ساعد یا کشاله ران وارد رگ ها کرده و از این لوله یک مایع رنگی به داخل رگ ها می فرستد که این کار سبب می شود رگ ها در تصویر به خوبی مشاهده شوند و نواحی مسدود شده قابل تشخیص باشد. پس از انجام آنژیو این رنگ از طریق ادرار از بدن خارج خواهد شد.
آمادگی های پیش از انجام آنژیوگرافی
پیش از انجام آنژیوگرافی معمولا از بیمار خواسته می شود تا به بیمارستان مراجعه کرده و بررسی های لازم انجام شود که آیا می تواند آنژیو انجام دهد یا خیر. زیرا ین روش گاها برای افرادی خاص عوارضی دارد که باید بررسی شوند. این بررسی ها شامل موارد زیر می شوند:
- در مورد هر گونه حساسیت از فرد سوال خواهد شد.
- در مورد هر گونه داروی مصرفی از بیمار سوال می شود و ممکن است به بیمار گفته شود تا از مصرف برخی دارو ها اجتناب نماید.
- ممکن است پیش از انجام، آزمایش هایی نظیر آزمایش خون از فرد گرفته شود.
- در مورد فرآیند انجام آنژیوگرافی به فرد توضیحاتی داده می شود و بیمار را از خطرات و عوارض آن آگاه می کند.
- داشتن همراه معمولا به شما کمک خواهد کرد زیرا ممکن است حال عمومی شما خوب شود.
مراقبت پس از آنژیوگرافی
بعد از انجام آنژیو معمولا فرد به اتاق ریکاوری منتقل شده و توصیه می شود برای چند ساعت فرد استراحت کند تا از خونریزی محل وارد شدن کاتتر جلوگیری شود. در بیشتر موارد فرد در همان روز مرخص خواهد شد اما در موارد خاص ممکن است نیاز باشد فرد یک شب را در بیمارستان بستری شود.
گاهی ممکن است نتایج آزمایشات به فرد داده شود اما گاهی ممکن است این نتایج نیاز به بررسی داشته باشد و در هفته آتی در دسترس فرد قرار گیرند.
- ممکن است تا چند روز فرد در محل ورود لوله درد یا خونریزی احساس کند.
- بهتر است پس از ترخیص نیز فرد به استراحت بپردازد.
- در زمانی که فرد می تواند بهتر است شروع به نوشیدن آب کند تا مواد رنگی زود تر از بدن خارج شوند.
مراحل انجام اسکن قلب در مراکز پزشکی هسته
اسکن قلب هسته ای ممکن است در یک مرکز تصویربرداری پزشکی یا بیمارستان انجام شود. قلب افراد کاندید چکاپ قلبی بررسیو کنترل می شود. در طی این آزمایش با الکتروکاردیوگرام دو مورد تصویر برداری انجام می شود که هر کدام ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می کشد. اولین سری تصویر برداری ها درست بعد از انجام تست استرس یا ورزش انجام می شود ، زیرا بعضی از مشکلات فقط در مواقعی که قلب به سختی کار می کند یا به سرعت تپیده می شود قابل تشخیص است.
اگر قادر به ورزش نباشید ، ممکن است پزشک برای افزایش ضربان قلب دارو تجویز کند،. اندکی پس از تست استرس ، اشعه ایی که مانند ردیاب عمل می کند در بازو تزریق می شود البته ممکن است محل تزریق کبود شود.
وقتی اولین سری نتایج را در دست داشته باشید مرحله بعدی آغازمی شود و دو مرتبه با حالت عادی اسکن گرفته می شود.
اقدامات پیش از انجام آزمایش پزشکی هسته ای
- حداقل ۴ ساعت پیش از انجام آزمایش از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید، زیرا باعت ایجاد حالت تهوع می شود.
- لباس مناسب برای اسکن را داروخانه ها تهیه کنید
- برای تزریق ماده رادیو اکتیو در بازو آماده شوید.
- از آوردن همراه با خود خودداری کنید.
- با مسئول مربوطه مرکز پزشکی هسته ایی همکاری کنید .
- و در آخر اینکه درحین انجام آزمایش آرامش خود را حفظ کنید و صبر پیشه کنید تا نتایج ارسال شود.
اسکن قلب در دو مرحله استراحت و بعد از استرس (تست ورزش یا استرس دارویی) انجام می شود.
ابتدا تست ورزش انجام و در انتهای مرحله ورزش ، ماده رادیواکتیو تزریق می‌شود و یک دقیقه بعد ، دستگاه تردمیل بطور تدریجی از حرکت باز می‌ایستد. در صورت عدم تحمل فعالیت ورزشی ، اسکن با دی‌پیریدامول به صورت جایگزینی برای تست ورزش مورد استفاده قرار می‌گیرد. دی‌پیریدامول نیز تأثیری مانند فعالیت ورزشی بر روی قلب می‌گذارد و نقاط سرد اسکن را نمایان می‌سازند.
اسکن قلب ، بلافاصله پس از تست ورزش یا تزریق داروی رادیواکتیو امکانپذیر نیست و وجود یک تأخیر زمانی مناسب ضروری است. در این زمان بیمار می تواند در اتاق انتظار با نوشیدن مایعاتی مانند چند لیوان آب یا شیر و قدم زدن ، به خروج داروی رادیواکتیو اضافی از کبد و کیسه صفرا کمک کند. در مرحله تصویربرداری که حدود ۲۰ دقیقه طول می‌کشد ، بدن باید در حالت بی حرکت قرار گیرد.
جابجا شدن ، تکان دادن دستها ، سرفه کردن و حتی نفس عمیق کشیدن بخاطر جابجا کردن قلب در فضای سینه ، تصویر نهایی قلب را مخدوش کرده و سبب بروز خطاهای تشخیصی می‌شوند.
در نوبت بعد برای انجام اسکن قلب در مرحله استراحت ، بیمار باید مجدداً در زمان تعیین شده مراجعه کند. بعد از مرحله اول اسکن (اسکن بعد از تست ورزش) می‌توان داروهای قلبی گذشته را تحت نظر پزشک معالج مجدداً از سر گرفت (برای اسکن قلب در مرحله استراحت نیاز به قطع دارو وجود ندارد).
بیمار باید برای انجام مرحله استراحت حداقل از ۳ ساعت پیش از مراجعه ناشتا باشد یا حداقل از مصرف شیر ، کره و مواد غذایی چرب و شکر پرهیز کند (در بیماران مبتلا به دیابت قندی ، ۱ ساعت ناشتا بودن کافی است).
مرحله استراحت آسانتر و کوتاهتر از مرحله اولیه بوده و در این مرحله دیگر تست ورزش انجام نمی‌شود. ابتدا تزریق وریدی داروی رادیواکتیو به عمل آمده و پس از یک تأخیر زمانی حدود ۱ تا ۲ ساعته ، مجدداً تصویربرداری از قلب با همان شرایط قبلی تکرار خواهد شد.
نتیجه گیری
در نظر داشته باشید برای جلوگیری از بروز آسیب ها یاحتمالی به بهترین مرکز اسکن پزشکی هسته ای مراجعه کنید ، مرکزی که کمیت و کیفیت تجهیزات آن توسط متخصصین معتبر تایید شده باشد و کادر پزشکی مجرب و متبحری داشته باشد.